تعاملات مسلمانان و مسیحیان در حوزه شمالی خلیج فارس از ورود اروپائیان تا سقوط صفویه

سقوط قسطنطنیه توسط ترکان عثمانی و ممانعت دولت عثمانی از تردد مسیحیان در سرزمینهای عثمانی انگیزه برای گزینش راههای دریایی بود که در طی آن پرتغالیان و اسپانیایی ها به کشف سرزمین های جدید در شرق و غرب جهان نائل شدند. پس از استقرار پرتغالی ها در هند ، آنها هرمز و مناطق دیگری در خلیج فارس را به تصرف خود در آوردند .پس از پرتغالی ها نیز ، کشورهای دیگری نظیر، انگلیس، هلند و فرانسه یکی پس از دیگری در رقابتهای تجاری با یکدیگر ، به ایجاد شرکت های های تجاری در هندوستان پرداختند. در دوران پادشاهی شاه عباس اول در پی امنیت و ثبات بوجود آمده در جهت اهداف سیاسی (اتحاد با اروپاییان علیه عثمانی ها ) و اقتصادی( توسعه تجارت و بازرگانی) روابط با اروپاییان گسترش پیدا کرد و کمپانی های تجاری ، نمایندگی های خود در ایران رابوجود آوردند . علاوه بر امتیازات تجاری داده شده ، آزادی در اجرای مراسم مذهبی و تبلیغ مسیحیت نیز به اروپاییان اعطا شد. در سایه این امتیازات و تسامح و تساهل مذهبی برخی پادشاهان صفوی ، اعضای فرقه های مختلف دین مسیح در ایران مستقر شدند و به تبلیغ دین مسیح پرداختند. فعالیت های تبلیغی مبلغان مسیحی در میان مسلمانان و واکنش علمای مسلمان، باعث جدال قلمی آنها با یکدیگر و شکل گیری نوع خاصی از ادبیات کلامی - جدلی میان آنها موسوم به ردّیه نویسی شد، ضمن اینکه روابط سیاسی و تجاری گسترده و افزایش رفت و آمد اروپاییان به ایران، تاثیر پذیری های علمی ، فرهنگی و هنری متقابلی را در برداشت .